Hệ thống Luật Jim Crow hình thành ở các tiểu bang và khu vực địa phương tại Hoa Kỳ thế kỉ 19. “Luật Jim Crow” có thể được tìm thấy sớm nhất là vào năm 1892 trong tiêu đề của một bài báo của New York Times về việc tiểu bang Louisiana yêu cầu phải có các toa xe lửa cách biệt chủng tộc. Nguồn gốc của cụm từ “Jim Crow” thường được gán cho ” Jump Jim Crow “, một bài hát-và-nhảy biếm họa về người da đen được thực hiện bởi nam diễn viên da trắng Thomas D. Rice bôi đen mặt, mà đầu tiên xuất hiện trong năm 1832 và được sử dụng để châm biếm chính sách dân túy của Andrew Jackson. Vào năm 1838 đã trở thành một biểu hiện mang tính miệt thị có nghĩa là “Người da đen”. Khi các cơ quan lập pháp miền Nam thông qua các luật phân biệt chủng tộc nhằm vào người da đen vào cuối thế kỷ 19, những đạo luật này được gọi là luật Jim Crow.
Luật tồn tại gần 100 năm tại Hoa Kỳ. Sau thời kỳ tái thiết thời nội chiến 1877 hình thành học thuyết “phân chia nhưng công bằng” đã tạo nên chính sách phân biệt người da đen ở xã hội Hoa Kỳ.
Luật Đen (Black Codes) nguồn gốc hình thành Luật Jim Crow
Nguồn gốc của Luật Jim crow bắt nguồn từ Luật Đen(Black Codes), luật Jim Crow bắt đầu hình thành từ năm 1865 ngay sau khi Tu hiến pháp số 13 xoá bỏ chế độ nô lệ ở Hoa Kỳ.
Luật Đen là gì. Luật đen giới hạn, quy định nơi và vị trí, cách làm việc của người da đen cùng với các chính sách cho người da đen. Luật này xuất hiện ở các bang miền Nam buộc người da đen ký kết các Khế ước lao động, xoá bỏ các quyền bầu cử, kiểm soát toàn diện cuộc sống kể cả con cái do người da đen sinh ra.
Khế ước lao động
Hệ thống luật phân biệt chủng tộc với người da đen, sau nội chiến(1861-1865)rất nhiều cựu quân nhân miền Nam giữ các chức vụ như cảnh sát, thẩm phán(liên minh miền Nam thua trận sau nội chiến). Chính điều này làm khó dân da đen có thể đấu tranh với hệ thống luật này trên Toà án xoá bỏ Luật đen dù xã hội đã xoá bỏ chế độ nô lệ.
Luật cho phép kết hợp trại lao động cho người bị tạm giam thành nơi giam giữ người da đen, nơi tù nhân bị đối xử như nô lệ. Người da đen thường bị kết án nặng hơn người da trắng vì phải lao động khổ sai nên thường chết khi chưa mãn hạn tù.
Dòng Thời Gian
Từ cuối những năm 1870, các bang miền Nam không bị kiểm soát bởi nhửng kẻ cơ hội chính trị miền Bắc sau khi thắng trận(Carpetbagger-từ ngữ được dịch theo nguyên văn) và những người nô lệ da đen được giải phóng các bang này bắt đầu thuần miền Nam trở lại. Đã thông qua các luật phân biệt người da màu, phân chia tách biệt các dịch vụ cơ sở giao thông công cộng và trường học.
Nhiều người là con lai, hay có tổ tiên là người da đen sẽ bị xếp vào nhóm người da màu. Trước nội chiến, ở tiểu bang Louisiana có sự đối xử đặc biệt nếu người da màu có một nửa dòng máu Nước Pháp sẽ được coi là “người da màu tự do”khác với các người da màu khác. Từ nhà hàng, công viên, rạp hát đều phân ra vị trí cho người da đen và người da trắng. Tệ hại hơn Luật Jim Crow được tạo nền tảng từ phán quyết đầy tai tiếng của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ trong Án lệ Plessy-Ferguson (1896) tạo ra học thuyết “phân chia nhưng công bằng” kéo dài 5 thập kỉ. Nó chỉ kết thúc vào năm 1954 khi Tối Cao Pháp Viện ra phán quyết Án Lệ Brown kiện Hội đồng giáo dục Topeka.
Trước cuộc nội chiến 1860, do người da đen không được tự do nên không cần sự phân chia, người da đen ở trong khu nhà thô sơ tách biệt với chủ, ở các bang phía Bắc dù người da đen được tự do nhưng còn khắc khổ hơn ở miền Nam. Đến năm 1877, Tối Cao Pháp Viện ra phán quyết trong Án lệ Hall-DeCuir các tiểu bang không thể cấm việc phân chia ở các phương tiện công cộng. Trong vụ án quyền công dân 1883, Toà án phán quyết trái Đạo luật Quyền công dân 1875, 7 năm sau Toà án bang Mississippi chấp thuận luật bang này cho phép phân chia các cơ sở phương tiện công cộng trong vụ kiện Louisville, New Orland, Texas Railway-Mississippi(1890) Toà cho rằng đó là biện pháp để giải quyết các vấn đề sắc tộc.
Từ 1887 đến 1892 ở 9 bang, thông qua luật phân chia cơ sở công cộng, buộc người da đen phải ngồi tách biệt nếu vi phạm sẽ bị đi tù. Và Đạo luật phân chia vị trí ngồi bang Louisiana tháng 7 năm 1890 đã tạo ra án lệ quan trọng hình thành luật Jim Crow Án Lệ Plessy-Ferguson học thuyết “phân chia nhưng công bằng” đã được chấp nhận. Tổng thống Woodrow Wilson, một người theo đảng Dân chủ miền Nam, đã khởi xướng việc tách biệt các nơi làm việc liên bang vào năm 1913.
Dịch và cải biên: La Mạnh Nhất
Sources:
https://www.britannica.com/event/Jim-Crow-law/Homer-Plessy-and-Jim-Crow
https://vi.wikipedia.org/wiki/Lu%E1%BA%ADt_Jim_Crow
https://www.history.com/topics/early-20th-century-us/jim-crow-laws