Thương vụ Alaska (1867) khi Hoa Kỳ mua vùng đất này từ Đế quốc Nga với diện tích 1,518,800 km2. Vùng đất nằm ở Tây Bắc lục địa Bắc Mỹ, liền kề với lãnh thổ Nga cách một eo biển.
Đế quốc Nga đã chào bán lãnh thỗ này cho Hoa Kỳ nhiều lần, nhưng do cuộc nội chiến Hoa Kỳ nổ ra 1861-1865 nên đã hoãn lại thương thảo vụ việc. Đến tháng 12 năm 1866 một năm sau khi chiến tranh kết thúc, Thủ tướng Nga Baron Eduard de Stoeckl đến Hoa Kỳ trao quốc thư từ Sa hoàng Alexander II đại diện đàm phán thương vụ Alaska. Chi phí và vận tải hàng hóa cung cấp nhu yếu phẩm cho vùng lãnh thổ này gặp khó khăn vì quá xa với nước Nga, hơn nữa Nga lúc này đang gặp khó khăn tình trạng cạn kiệt ngân sách sau cuộc chiến tranh Crimean (1853-1856). Sa hoàng dù giao kết rất tốt với người thổ dân bản địa là Aleut rất hòa hảo nhưng trong tình trạng căng thẳng với tộc người Tlingit dẫn đến nhiều cuộc xung đột nổ ra làm gián đoạn các điều khoản đàm phán giữa các bên.
Các chính sách của nước Nga lúc này muốn bành trướng sang châu Á nhiều hơn đã dẫn đến quyết định bán Alaska, trùng hợp thời kỳ này học thuyết “Vận mệnh hiển linh” đang lan rộng trong chính trường Hoa Kỳ ủng hộ mở rộng lãnh thổ về phía Tây và Thái Bình Dương để cạnh tranh tầm ảnh hưởng trong khu vực với công ty Hudson Bay của Vương quốc Anh (hoạt động như một thực thể quyền lực chính phủ Anh) đang muốn kiểm soát lãnh thổ, nhiều vùng đất của Hoa Kỳ.
Thủ tướng Stoeckl đến gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ lúc đó là William Henry Seward dưới thời tổng thống Lincoln và Andrew Johnson để đàm phán. Hai bên bắt đầu thảo luận một cách bí mật từ ngày 11 tháng 3 năm 1867 đến ngày 29 tháng 3 năm 1867 hoàn thành dự thảo mua bán, ngày tiếp theo 30 tháng 3 hai chính thức ký kết thương vụ Alaska với giá tiền là 7,2 triệu đô là 2 cen trên một mẫu Anh (0,4 hecta).
Dù có nhiều bất đồng quan điểm với nhau thương vụ Alaska nhưng đa số người dân Hoa Kỳ lúc này ủng hộ quyết định mua vùng đất này sau này trở thành báu vật của Hoa Kỳ với trữ lượng vàng, dầu mỏ và địa chính trị. Đây cũng là bước đệm để Hoa Kỳ tăng tầm ảnh hưởng lên Canada ý đồ sát nhập Canada. Ngày 30 tháng 3 năm 1867 Thượng viện Hoa Kỳ bỏ phiếu thông qua vụ mua bán này, ngày 18 tháng 10 cùng năm Hoa Kỳ chính thức tiếp thu Alaska quốc ca và cờ được kéo lên ở Sitka. Dù có nhiều thành viên Hạ viện phản đối vụ việc trên mâu thuẫn từ vụ sa thải bộ Trưởng chiến tranh sau đó dẫn đến vụ việc luận tội tổng thống Johnson dù không thành công.
Quân đội Hoa Kỳ kiểm soát vùng đất này đến tháng 6 năm 1877, thì Alaska chính thức có chính quyền kiểm soát của chính phủ thay quân đội. Người dân Nga sống ở đây phần lựa chọn trở về nước Nga sau khi Nga bán vùng đất này, chính quyền dân sự được thành lập tháng 5 năm 1884 trở thành một quận lãnh thổ mãi đến tháng 1 ngày 3 năm 1959 chính thức trở thành bang thứ 49 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
Dịch và cải biên: La Mạnh Nhất
Sources: https://www.loc.gov/rr/program/bib//ourdocs/alaska.html#:~:text=On%20March%2030%2C%201867%2C%20the,United%20States%20Edouard%20de%20Stoeckl.
https://history.state.gov/milestones/1866-1898/alaska-purchase
https://www.britannica.com/event/Alaska-Purchase